گفتار درمانی

گفتار درمانی

در جلسه ی اخیر اولیا مربیان، معلم فرزندتان به شما گفته است که فکر می کند کودک شما مشکلاتی در تکلم و زبانش دارد. یا شاید خودتان در صحبت های اخیری که با کودکتان کرده اید متوجه لکنت گاه گاهی در صحبت کردنش شده باشید.

با این اوصاف، آیا فرزند شما مشکلی در این زمینه دارد؟ اگر دارد، چه کاری برای حل آن می توانید انجام دهید؟

اگر سریع و به موقع دست به عمل بزنید، کار عاقلانه ای انجام داده اید. سعی کنید در اسرع وقت فرزندتان را پیش یک گفتار درمانگر ببرید. یک گفتار درمانگر خوب با یک ارزیابی صحیح می تواند در تشخیص اینکه آیا بچه شما به مشکلات گفتاری(تکلم) دچار هست یا نه، به شما کمک زیادی بکند. گفتار درمانی، روشی است که بسیاری از کودکان مبتلا به اختلالات گفتاری- کلامی را درمان می کند.

انواع اختلالات گفتاری

اختلال گفتاری مشکلی است که از توانایی تولید صدا ناشی می شود. اختلال زبانی اما اختلالی است که به مشکل فهم و کنار هم قرار دادن کلمات برای بیان افکارو احساسات مربوط می شود. ( گاهی اوقات علت اصلی اختلالات گفتاری ناشی از اضطراب یا حتی افسردگی است.)

انواع اختلال گفتاری عبارتند از:

اختلالات مفصلی: عبارتست از دشواری در تولید صدا های سیلاب ها یا ادای نادرست کلمات تا جاییکه شنونده ها نمی توانند آنچه گفته می شود را به درستی بفهمند.
اختلالات شیوایی بیان: عبارتست از مشکلاتی از قبیل لکنت. لکنت یعنی اینکه توقف های کوتاه در جریان سیال تکلم وقفه ایجاد می کنند، یا بخشی از کلمات تکرار می شوند یا برخی صدا ها کشیده تر ادا می شوند. (مانند سسسسسسوپ)
اختلالات رزونانس یا صدایی : عبارتست از مششکلات مربوط به شدت، ولوم یا کیفیت صدایی که فرد از گلویش بیرون می دهد. تا حدی که شنونده ها دقیقا متوجه نمی شوند که چه می گوید.

این انواع از اختلالات همچنین ممکن است موجب درد یا ناراحتی برای کودک یا گوینده شوند.

اختلالات زبانی می توانند یا دریافتی باشند یا بیانی. انواع اختلالات زبانی عبارتند از :

اختلالات دریافتی: عبارتست از دشواری در درک یا تحلیل زبان.
اختلالات بیانی: عبارتست از دشواری در کنار هم قرار دادن کلمات، دایره لغات ضعیف، یا ناتوانی در استفاده از زبان به شکلی که از نظر اجتماعی مناسب تلقی می شود.
اختلالات شناختی- ارتباطی: عبارتست از دشواری در استفاده از مهارت های برقراری ارتباط که شامل حافظه، توجه، ادراک، سازماندهی و حل مشکل کی شود.
اختلالات تغذیه دهانی: عبارتند از اختلال در روش خوردن یا نوشیدن فرد . این اختلال شامل مشکلاتی در جویدن، بلع، سرفه و باز و بسته کردن دهان می شوند.

متخصصان گفتار درمانی

متخصصان گفتار درمانی (یا پاتولوژیست های زبان و تکلم) پزشکان ماهری هستند که در زمینه ی مطالعات ارتباطات انسانی ، پیشرفت آن و بیماری های مربوط آن تخصص دارند. گفتار درمانگران باید حداقل مدرک کارشناسی ارشد این رشته را داشته باشند.

گفتار درمانگران در زمینه های تکلم، زبان، ارتباطات شناختی و مهارت های خوراک . بلع تخصص دارند تا بتوانند انواع مشکلات ارتباط کلامی را شناسایی کرده و بهترین راه درمان آنها را تشخیص دهند.

بازی های گفتار درمانی

در شیوه ی گفتار درمانی، گفتار درمانگر معمولا در جلسه ای دو نفره، تنها با کودک کار می کند اما همچنین می تواند روند درمانی را در گروه های کوچک پی بگیرد و یا حتی ممکن است مستقیما در کلاس درس با کودک کار کند تا بتواند مشکلات گفتاری وی را حل کند.

گفتار درمانگران از روش ها و استراتژی های درمانی گوناگونی استفاده می کنند. که از جمله ی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

فعالیت های مداخله ی زبانی: گفتار درمانگر از طریق بازی و صحبت کردن با کودک تعامل می کند. گفتار درمانگر در این راستا از عکس، کتاب، اشیاء، استفاده می کند تا بتواند مهارت های زبانی کودک را تقویت کند. گفتار درمانگر همچنین ممکن ست از مدل های دایره ی لغات و گرامر صحیح استفاده کند و تمریناتی برای تکرار برخی از کلمات به کودک بدهد. همه ی این کارها برای آن است که درمانگر مهارت های زبانی کودک را بهبود بخشد.
درمان تحرک مفصلی: تمرینات حرکت دادن مفصل یا تولید صدا، اینگونه است که گفتار درمانگر سرمشق هایی از صداها و سیلاب های درست در کلمات و جملات به کودک می دهد. این تمرینات معمولا در قالب بازی انجام می شوند. سطح بازی پیشنهادی باید مناسب سن کودک باشد تا بتواند باعث شود کودک با روند تمرینات درمانی ارتباط برقرار کند. گفتار درمانگر به شکل فیزیکی و عینی به بچه نشان می دهد که چطور برخی از صدا ها را تولید کند. مثلا صدای حرف ” ر “. همچنین ممکن است به کودک یاد بدهد که چگونه زبانش را برای تولید برخی صدا ها به حرکت در بیاورد.
درمان خوردن و نوشیدن : در این روش ، گفتار درمانگر ممکن است از تمرینات دهانی گوناگونی استفاده کند. شامل ماساژ صورت، و تمرنات مختلف زبان، دهان و فک. همه ی این تمرینات برای تقویت عضلات دهان برای بهبود کیفیت غذا خوردن، نوشیدن و بلعیدن است. گفتار درمانگر همچنین ممکن است به والدین توصیه کند تا برای مدتی غذاهایی با بافت و حرارت متفاوت به بچه بدهند تا به واسطه ی این تفاوت بتواند در حین غذا خوردن از فرآیند جویدن و بلعیدن آگاه باشد.

علت اختلالات گفتاری

کودکان ممکن است به دلایل زیادی به گفتار درمانی احتیاح داشته باشند. از جمله :

اختلالات شنوایی
تاخیرهای در رشد توانای های شناختی(فکری)
عضلات دهانی ضعیف
گرفتگی صدای مزمن
نقص های مادرزادی مانند شکاف لب یا شکاف سقف دهان
اوتیسم
مشکلات مفصلی
اختلالات روانی
مشکلات تنفسی
تغذیه و اختلالات بلع
آسیب تروماتیک به مغز

گفتار درمانی کودک 5 ساله

درمان هرچه زودترو درسنین پایین شروع شود بهتر است. کودکانی که زودتر روند درمان را آغاز میکنند (پیش از 5 سالگی) نتایج بهتری از آنهایی که دیر تر درمان را شروع می کند می گیرند.

این به آن معنا نیست که مشکلات گفتاری کودکان بزرگتر نمی تواند حل شود. تنها ممکن است روند درمانشان اندکی طولانی تر باشد. چراکه الگو های کلامی اشتباه را یادگرفته اند و به آنها عادت کرده اند، بنابراین شکستن این الگو ها برای آنان دشوار تر از کودکان کوچکتر است.

نقش پدر و مادر در گفتار درمانی

متخصصان گفتار درمانی اعتقاد دارند که والدین نقش بسیار مهمی در روند بهبهود مهارت های گفتاری کودک دارند.

والدین بخش بسیار مهمی از فرآیند درمان مشکلات گفتاری فرزندشان هستند و همچنین می توانند در شناسایی اینکه آیا درمان اثر بخش بوده یا نه به گفتار درمانگر کمک کنند. کودکانی که در کمترین زمان روند بهبودی را طی می کنند و اثر درمانشان برای طولانی مدت باقی ماند، آنهایی هستند که والدینشان در روند درمان شرکت کرده اند.

از گفتار درمانگر بخواهید که به شما بگوید چطورمی توانید به رفع مشکل فرزندتان کمک کنید. برای مثال بسیار مهم است که در خانه والدین تمریناتی که گفتار درمانگر به کودک را داده را ادامه دهند تا مطمئن شوند روند درمان به خوبی ادامه پیدا می کند.

فرآیند درمان مشکلات گفتاری می تواند زمان و انرژی بر باشد. پس بهتر است که اعضای خانواده صبور باشند و کودک را در طول کل پروسه ی درمان همراهی کنند.

گفتار درمانی بزرگسالان

عموما بزرگسالانی که به مشکل لکنت زبان دچار هستند، برای گفتار درمانی اقدام میکنند. درمان مشکلات کلامی و گفتاری دربزرگسالان غیر ممکن نیست اما آسان هم نخواهد بود. گفتار درمانگر با بررسی علت اصلی لکنت زبان، بر اساس شرایط منحصر به فرد بیمار، تمرینات مشخصی جهت بهبود گفتارش به او می دهد. اما چون این الگو های گفتاری در بزرگسالان نهادینه شده، شکستنشان و جایگزین کردنشان با الگوها ی جدید وقت می گیرد.

” مرکز روانشناسی بوجیکا، با کادری مجرب از درمانگران متخصص، آماده ی ارائه ی خدمات تخصصی گفتار درمانی به مراجعین عزیز می باشد. شما هم اکنون می توانید از طریق صفحه ی تماس با ما، با بوجیکا ارتباط برقرار کنید.”

لینک منبع